Thầy không “trọng đạo”, sao trò “tôn sư”?

Theo các bạn, có nên bỏ câu “Tiên học lễ…” không và nếu bỏ, nên chọn câu nào thay thế? Đặc biệt, bạn nghĩ gì về chủ trương “rèn thầy” trước khi “luyện trò” bởi nói gì thì nói, nếu thầy không “trọng đạo” thì sao trò “tôn sư”?

Có một khẩu hiệu lạ, rất lạ bởi nó không sáo rỗng, chung chung, nặng tính hô hào như hầu hết các khẩu hiệu ở các trường học cả nước. Càng “lạ” hơn, nó không có xuất xứ ở những thành phố lớn, nơi có các trung tâm giáo dục uy tín mà lại xuất hiện ở một ngôi trường huyện. Đó là khẩu hiệu “Rèn thầy trước, luyện trò sau” được trưng rất hoành tráng trên mặt tiền của ngôi nhà văn phòng Trường THPT Nguyễn Duy Thì, Bình Xuyên, Vĩnh Phúc.

Có thể nói, “Tôn sư, trọng đạo” là truyền thống của dân tộc Việt Nam. Theo quan niệm Nho giáo, vai trò người thầy chỉ sau vua và hơn cả cha đẻ (Quân – Sư – Phụ). Trong dân gian có câu: “Cha sinh không bằng thầy dạy”. Điều đó càng chứng tỏ vai trò và vị thế của người thầy trong đời sống nhân dân cũng như quan niệm của người Việt Nam ta rất lớn.

Thế nhưng muốn trò “tôn sư” thì trước hết, thầy phải “trọng đạo”. Thầy không trọng đạo lý mà đòi hỏi sự “tôn sư” ở học trò là không công bằng, là vô lý. Vả lại, người xưa có câu “Thượng bất chính, hạ tắc loạn”. Ca dao cũng có câu minh họa cho nội dung này: “Bề trên ở chẳng chính ngôi – Để cho bề dưới chúng tôi lăng loàn”.

Thế nhưng đạo lý không tự nhiên mà phải học tập, rèn luyện mới có được. Muốn có đạo, người thầy phải thường xuyên tu luyện nhân cách. Có đạo rồi, vẫn phải rèn luyện bởi nhân cách con người không phải bất biến, nếu để lâu không rèn giũa là dễ bị hư hỏng. Tiền nhân dạy: “Ngọc càng mài càng sáng” là bởi vậy.

Thầy thời nay không chỉ rèn về đạo đức mà còn phải luôn luôn rèn luyện về kiến thức. Trong thời đại khoa học tiến như vũ bão, nếu thầy không rèn luyện về kiến thức, đi sâu học hỏi thì sẽ sớm trở nên lạc hậu. Thậm chí, trở thành vật cản bởi những suy nghĩ già cỗi, lỗi thời…

Nếu phân tích, sẽ còn có rất nhiều điều để nói nhưng tóm lại, đây là khẩu hiệu rất hay bởi đề ra được những hành động cụ thể, giàu tính thực tiễn.

Gần đây, dư luận đang đặt câu hỏi có nên bỏ những câu “đại ngôn” như “Tiên học lễ, hậu học

văn” nửa cổ, nửa kim, nửa tầu, nửa ta. Thay vào đó là những câu thiết thực như “Học tập suốt đời” hay “Rèn thầy trước, luyện trò sau”…

Theo các bạn, có nên bỏ câu “Tiên học lễ…” không và nếu bỏ, nên chọn câu nào thay thế?

Đặc biệt, bạn nghĩ gì về chủ trương “rèn thầy” trước khi “luyện trò” của Trường THPT Nguyễn Duy Thì bởi nói gì thì nói, nếu thầy không “trọng đạo” thì sao trò “tôn sư”?

Bùi Hoàng Tám